Nieuwe kijk op productinkoop
Als facilitair manager ben je verantwoordelijk voor de ‘producten’ en dus ook de grondstoffen die je organisatie in komen. Maar ook óf en hoe ze de organisatie weer verlaten. Als facilitair manager zul je met een andere blik, een circulaire kijk, naar productinkoop moeten kijken.
Gebruik deze 7 tips om na te gaan of de producten die je inkoopt bijdragen aan een circulaire toepassing.
- Hoe verloopt de reis van het product?
Herkomst, duurzaamheid en bestemming na levensduur zijn belangrijke factoren in de reis van een product. Wanneer je circulair wilt inkopen zijn daarom de belangrijkste vragen die je jezelf moet stellen: ‘Waar komt de grondstof vandaan?’, ‘Kan ik het opnieuw gebruiken?’ en ‘Wanneer het voor mij afval wordt, voor wie wordt het dan een grondstof?’
- Hoe worden grondstoffen verwerkt tot het product?
Als je afvalstromen uit jouw organisatie kunt omzetten in grondstoffen voor nieuwe producten, ga dan na hoe dit productieproces is ingericht. Het laatste wat je wil is dat de manier waarop jouw afval wordt gerecycled een negatieve impact heeft op het milieu.
Wees kritisch en stel vragen over het gebruik van schadelijke of niet-schadelijke hulpstoffen in het proces, hoeveel en welk soort energie en water er verbruikt wordt en of er sprake is van CO2-uitstoot of gestort afval. Bij het productieproces van bijvoorbeeld toilet- en handdoekpapier zijn dit soort criteria van grote impact. Bekijk tevens de mogelijkheid voor een bedrijfsbezoek, zodat je met eigen ogen het productieproces kan bekijken.
- Wat doe ik na het gebruik met het product?
Op het moment dat het product voor jouw afval wordt, waar gaat het dan naar toe? Wellicht zijn er onderdelen te hergebruiken in andere toepassingen. Als je daar van tevoren niet over nadenkt, is de kans groter dat een product na gebruik bij het restafval eindigt. Door aan de voorkant kritisch te zijn op wat je inkoopt, of er nog een nieuwe bestemming voor het product is, denk je in lijn met de circulaire economie.
- Is er een productcategorie die als grondstof kan dienen voor een andere?
Heel eenvoudig, kan afval worden omgezet in grondstof? En kan ik als organisatie gebruik maken van de producten die ervan gemaakt worden? Denk bijvoorbeeld aan kartonnen koffiebekers – deze worden na gescheiden inzameling als grondstof ingezet voor de productie van hygiënepapier. Papieren bekers en toilethygiëne zijn beide productcategorieën die gebruikt worden in organisaties. Wanneer je als organisatie dit hygiënepapier ook daadwerkelijk gebruikt, is de cirkel rond en spreken we van een gesloten kringloop of circulaire oplossing.
- Welke partijen moet ik met elkaar aan tafel zetten om iets nieuws te krijgen?
Om tot een circulaire oplossing te komen, heb je vaak meerdere partijen nodig. Intern en extern. Betrek je collega’s inkopers en contractmanagers wanneer je de dialoog aangaat met je leveranciers en ze vraagt om jou verder te helpen. Vaak is er binnen lopende contracten veel mogelijk. In het voorbeeld van de papieren beker spelen de afvaldienstverlener, de fabrikant en de distributiepartner van toilethygiëne een rol. Partijen die je normaalgesproken apart zou spreken voor hun producten of dienstverlening, zet je nu samen om tafel om hun rol in de keten te vertegenwoordigen.
- Optie: betalen voor gebruik?
Met de komst van de circulaire economie, ontstaan er ook nieuwe business modellen. Waar je eerder misschien koos om producten te kopen, kun je tegenwoordig ook kiezen voor het huren of in bruikleen nemen gedurende een bepaalde contractperiode.
Je betaalt dan een afgesproken bedrag voor het gebruik of verbruik (in geval van toiletpapier) en de fabrikant blijft eigenaar van de hardware (dispensers). Kijk vervolgens samen met je partner hoe het aantal vervoersbewegingen van de verbruiksartikelen omlaag zou kunnen. Herhaalleveringen hebben namelijk de grootste impact om de milieubelasting. Sta open om je leverancier te vergoeden voor de toegevoegde waarde op zijn logistieke dienstverlening. Met andere woorden: als je partner het voorraadbeheer efficiënter kan inrichten en daarvoor een vergoeding krijgt, heb je een duurzame samenwerking waarbij iedere schakel bestaansrecht houdt, maar onnodige kosten en milieubelasting uit de keten worden gehaald.
- Is het lokaal genoeg voor deze categorie?
Waar en hoe wordt een product geproduceerd? Lokale productie is een factor die meeweegt in de totale milieubelasting van een product. Transport kan met name een grote impact hebben wanneer het product maar kort mee gaat, zoals bij een verbruiksartikel als toiletpapier. Lokale productie heeft dan de voorkeur om de milieubelasting zo laag mogelijk te houden.
Een circulaire toepassing in de praktijk
Naast deze 7 inzichten bestaat er ook een mooi praktijkvoorbeeld. Wie had ooit gedacht dat koffiebekers iets te maken zouden kunnen hebben met toilethygiëne? En hoe die circulaire oplossing afvalreductie mogelijk maakt? De Volksbank is één van de koplopers en reduceerde haar restafval met de helft door haar koffiebekers in te zamelen en te laten gebruiken als grondstof voor hun eigen toilet- en handdoekpapier.
Wil jij ook jouw duurzaamheidsdoelstellingen realiseren middels een gesloten kringloop? En circulariteit toepassen in jouw facilitair beleid? Leer hoe de Volksbank haar partners bij elkaar kreeg en ze nu samen voor circulair gaan.
Download de case study: 'Van koffiebeker naar hygienepapier' en ontdek hoe zij dit hebben aangepakt.
